
Por gości na polskich stołach już od czasów średniowiecza. Jest to warzywo tak popularne, że mało kto zastanawia się nad jego pochodzeniem i właściwościami. To błąd gdyż historia pora sięga starożytności, a substancje aktywne w nim zawarte pozytywnie wpływają na nasze zdrowie. Niedoceniane warzywo dostarcza naszemu organizmowi niezbędnych witamin i minerałów, a co więcej pomaga w leczeniu takich dolegliwości jak uporczywy kaszel, anemia, reumatoidalne zapalenie stawów. Dzięki niemu możemy oczyścić organizm i zapobiegać jego zakwaszeniu. Por jest polecany osobom na diecie odchudzającej, gdyż przy wszystkich dobroczynnych właściwościach posiada niewiele kalorii. Część osób uważa nawet, że jest on skuteczny w walce z kacem. Co jeszcze warto wiedzieć o tym niezwykłym warzywie?
Historia pora
Popularny na polskich stołach por znany powszechnie stosowany był już w czasach starożytności. Miejscem jego pochodzenia jest Azja Mniejsza. Podobno był ulubionym warzywem cesarza Nerona, który wierzył, że roślina wywiera pozytywny wpływ na struny głosowe. Do Polski por trafił z Włoszech za sprawą królowej Bony, która sprowadziła do kraju również selera, pomidory, brokuły i kilka innych warzyw, bez których współcześnie nie wyobrażamy sobie gotowania. Początkowo por uznawany był za warzywo dla ludzi biednych, a to wszystko z racji niewielkich kosztów produkcji i ogólnej powszechności. Dopiero wiele wieków późnej zainteresowano się jego prozdrowotnymi właściwościami.
Najpopularniejsze odmiany pora
- Varna,
- Clasina,
- Jolant,
- Carina,
- Arkansas,
- Patryk.
Współcześnie największymi producentami porów są Polska, Francja, Holandia, a także Belgia.
Por – wartości odżywcze
Niepozorny por jest prawdziwą skarbnicą witamin i minerałów. Zawiera on białko, błonnik, węglowodany, duże ilości witaminy A, która przyspiesza metabolizm tkankowy, regeneruje naskórek, zapobiega tak zwanej ślepocie zmierzchowej, przyspiesza produkcję kolagenu, bierze udział w procesach wzrostu, reprodukcji i rozwoju ludzkiego organizmu. Por dostarcza nam również witaminy E, która potocznie zwana jest także witaminą młodości. Dzięki niej nasz organizm chroniony jest przed wolnymi rodnikami. Witamina E przeciwdziała tworzeniu się zakrzepów krwi, przyczynia się do prawidłowej pracy mieśni, jest również niezbędna w procesach reprodukcji.
Popularne rosołowe warzywo jest też ważnym źródłem witaminy K, która bierze udział w procesach krzepnięcia krwi, chroni serce, zapobiega tworzeniu się guzów nowotworowych, zmniejsza stężenie złego cholesterolu, jak również przeciwdziała osteoporozie. Obecna w porach witamina C jest niezbędna do wytwarzania kolagenu, ma wpływ na wzmacnianie naczyń włosowatych, a także błon komórkowych, przyspiesza gojenie się ran, zwiększa odporność organizmu, pomaga w walce z alergiami, a nawet chroni przed nowotworami. Regularne spożywanie pora dostarcza nam ponadto niezbędnej dawki kwasu foliowego, który bierze udział we wzroście i rozwoju wszystkich komórek organizmu, co więcej wspomaga pracę jelit, wątroby i żołądka, zapobiega anemii, a także pozytywnie wpływa na pracę układu nerwowego.
Obecność dobrze przyswajalnego wapnia sprawia, że por może zapewnić nam mocne zęby i kości, dba również o prawidłową krzepliwość krwi, sprawne mięśnie i zdrowy układ nerwowy. Żelazo zapobiega anemii, reguluje pracę mięśni, jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, wzmacnia również odporność całego organizmu. Mało kto wie, że por zawiera pokaźne ilości magnezu, który stabilizuje pracę układu nerwowego, przyczynia się do poprawy pamięci i koncentracji, odpowiada też za sprawną pracę układu sercowo-naczyniowego. Por jest naturalnym źródłem fosforu niezbędnego dla zachowania zdrowych zębów i mocnych kości. Warzywo to dostarcza naszemu organizmowi potasu niezbędnego do prawidłowej pracy serca, a także utrzymania prawidłowej gospodarki wodno-elektrolitowej w organizmie. Jednocześnie sto gram warzywa zawiera zaledwie 61 kalorii.
Por – właściwości lecznicze
Zamiast sięgać po apteczne leki na przeziębienie warto wypróbować niezwykłe właściwości pora. Roślina ta wykazuje silne działanie przeciwbakteryjne, a dzięki zawartości witamin i minerałów zwiększa odporność organizmu. Warto spożywać go zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, kiedy większość z nas ma skłonności do infekcji. Podczas chłodnych jesiennych i zimowych dni najlepiej jeść pora w postaci rozgrzewających zup. Niedoceniana roślina równie dobrze sprawdzi się jako samodzielny posiłek. Można podawać go z odrobiną oliwy z oliwek, która zwiększy przyswajalność obecnych w nim witamin.
Co ciekawe syrop wykonany z pora pomaga w zwalczaniu dolegliwości związanych z górnymi drogami oddechowymi. Syrop zwiększa wydzielanie śluzu i działa wykrztuśnie. Hamuje również namnażanie się bakterii. Jak wykonać syrop z pora? Do tego celu należy użyć białej części rośliny, którą ścieramy na tarce o drobnych oczkach. Tak powstałą miazgę należy wymieszać z miodem (najlepiej sprawdzi się miód spadziowy, który spotęguje działanie pora). Całość należy zagotować i przecedzić przez najdrobniejsze sitko.
Por na odchudzanie
Ze znakomitymi właściwościami pora powinny zapoznać się osoby pragnące schudnąć. Roślina ta zawiera w stu gramach jedynie 61 kalorii, a dostarcza wielu niezbędnych dla sprawnego funkcjonowania organizmu witamin i minerałów. Ma to ogromne znaczenie w sytuacji, kiedy ograniczamy zawartość kaloryczną posiłków. Co istotne – por usuwa nadmiar wody z organizmu, co powoduje spadek wagi, a dodatkowo redukuje tak zwany wodny cellulit.
W porze zawarty jest prebiotyk zwany inuliną. Dzięki niej zwiększa się ilość dobrych bakterii w naszych jelitach, co z kolei przyspiesza procesy trawienne. Za sprawą inuliny wiele minerałów jest lepiej przyswajanych przez organizm. Dodatkowo przyczynia się ona do obniżenia poziomu glukozy i złego cholesterolu we krwi. Por wspomaga trawienie również za sprawą zawartości błonnika. Koniecznie powinny się w niego zaopatrzyć osoby walczące z zakwaszeniem organizmu. Roślina ta charakteryzuje się silnymi właściwościami zasadotwórczymi, dzięki czemu jest niezastąpiona na diecie zasadowej.
Por do stosowania zewnętrznego
Korzyści z tak niezwykłej rośliny jaką jest por możemy czerpać również stosując go zewnętrznie na skórę. Powszechnie uważa się, że warzywo to łagodzi lub całkowicie zapobiega bólom reumatycznym. Żeby załagodzić ból należy zetrzeć białą część (cebulę) pora na drobnej tarce, następnie przyłożyć do bolącego miejsca. Por doskonale stymuluje podskórne krążenie krwi, co sprawia, że jego działanie jest zauważalne bardzo szybko.
Por – przeciwwskazania
Choć por jest w pełni bezpieczny dla większości osób, nie zaleca się spożywania go kobietom w ciąży, a także kobietom, które karmią piersią. W przypadku kobiet ciężarnych problemem jest fakt, że por może zaostrzać lub wywoływać takie dolegliwości jak zgaga lub wzdęcia. Mamy karmiące powinny zachować ostrożność, gdyż roślina ta może zmieniać smak mleka. Warzywa tego nie powinno się podawać również niemowlakom do dziesiątego miesiąca życia. Co więcej por jest niewskazany dla osób cierpiących na schorzenia wątroby, wrzody, a także mających problemy ze zgagą i wzdęciami.
Jak podawać pora?
Sposobów na przyrządzenie pora jest wiele. Warzywo to jest ważnym składnikiem tradycyjnej kuchni polskiej. Obowiązkowo dodajemy go do rosołu i zup – nadaje im wyrazistego smaku i charakterystycznego aromatu. Surowy por jest bazą dla popularnej surówki z pora. Można dodawać go również do zapiekanek. Pora można smażyć, gotować, dusić i piec. Mało kto zdaje sobie sprawę, że por znakomicie smakuje solo – z oliwą z oliwek lub pod beszamelem.
Żeby w pełni wykorzystać walory smakowe i odżywcze tej rośliny, przy zakupie należy zwracać uwagę na wygląd liści – powinny być one ciemnozielone i elastyczne. Dodatkowo biała część musi być idealnie klarowna, pozbawiona plamek. Por świetnie nadaje się do mrożenia. Jeżeli nie chcemy wykorzystywać go w całości od razu – możemy go również ususzyć.