Chyba każdy z nas słyszał słowo „suplement”. Popularne w ostatnich latach stają się coraz częściej dodatkiem do naszej codziennej diety. Stworzono je po to, aby pomogły nam uzupełnić różne braki w naszym organizmie, od braków makroskładników – białek, węglowodanów, mikroskładników, takich jak witaminy, składniki mineralne po redukcję stresu, dodatek siły czy poprawę pamięci. W poniższym artykule dowiemy się czym jest suplement, czy warto po nie sięgać i jakie są efekty ich stosowania.
- Suplementy – co to takiego?
- Rodzaje suplementów diety
- Czy warto sięgać po suplementy i jeśli tak to jakie?
- Podsumowanie
Suplementy – co to takiego?
Według obecnie obowiązującej ustawy suplementem diety uznawany jest środek spożywczy, któremu stawia się za cel uzupełnienie normalnej, codziennej diety. Jest skoncentrowanym źródłem składników mineralnych i witamin lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny, wprowadzony do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie, w postaci: tabletek, kapsułek, drażetek, saszetek z proszkiem, ampułek z płynem, butelek z kroplomierzem i innych podobnych postaciach tabletek, proszków i płynów, przeznaczonych do spożywania w małych, odmierzonych ilościach jednostkowych z wyłączeniem produktów posiadających właściwości produktu leczniczego w rozumieniu przepisów prawa farmaceutycznego.
Mówiąc potocznym językiem suplement jest dodatkiem do diety, jej uzupełnieniem, zawierający składniki (witaminy, składniki mineralne, składniki egzogenne), których może brakować w codziennym jadłospisie.
Rodzaje suplementów diety
Wyróżniamy kilka rodzajów suplementów diety. Poniżej znajdziemy najczęściej stosowane z podziałem na przeznaczenie.
- Suplementy diety wspomagające proces odchudzania – są to suplementy cieszące się największą popularnością w ostatnich latach. Są to preparaty działające odchudzająco na organizm – tak deklaruje producent na etykiecie. Ze względu na małą ilość a nawet niekiedy brak wiarygodnych badań klinicznych dotyczących ich skuteczności ciężko jest jednoznacznie stwierdzić czy mają działanie pożądane i korzystne. Najczęstszymi składnikami tego rodzaju suplementów są: błonnik pokarmowy, kofeina, chrom, inulina, chitosan, L-karnityna, ekstra z zielonej herbaty czy guma guar.
- Suplementy diety dla sportowców – preparaty stosowane głównie przez sportowców w celu poprawienia wyników sportowych. Są to żywieniowe środki uzupełniające dietę, stymulujące produkcję zarówno energii jak i rozwój siły i masy mięśniowej. Popularne ostatnio są różnego typu odzywki białkowe, białkowo-węglowodanowe oraz węglowodanowe. W skład tej grupy również wchodzą aminokwasy, średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe, glukozamina, β-hydroksymaślan, chrząstka rekina oraz witaminy i składniki mineralne.
- Suplementy diety wpływające na poprawę koncentracji i witalności – są to preparaty, których głównymi substancjami mogą być kofeina, lecytyna, cholina, magnez, tauryna, selen, cynk, inozytol, magnez, aminokwasy i inne składniki czynne.
- Suplementy diety wspomagające prawidłowy proces widzenia – do tej grypy zaliczamy preparaty zawierające karotenoidy, w tym luteinę i zeaksantynę – prekursory witaminy A. W naszym organizmie witamina A wchodzi w skład siatkówki oka, co wpływa na jakość widzenia.
- Suplementy diety zmniejszające ryzyko osteoporozy – podstawowymi składnikami, jakie znajdziemy w tego typu preparatach to wapń i witamina D. Biorąc pod uwagę przeciętną można wywnioskować, że nie dostarcza ona odpowiedniej ilości witaminy D, a niekiedy nawet i wapnia co zwiększa zachorowalność na osteoporozę.
- Suplementy diety wpływające na układ krwionośny – to preparaty, których składnikami mogą być stanole i sterole roślinne, nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, lecytyna oraz ekstrakty z miłorzębu japońskiego i głogu.
Suplementy można również podzielić ze względu na skład. Najczęściej stosowane są takie preparaty zawierające witaminy i składniki mineralne, których nie dostarczamy lub dostarczamy w zbyt małych ilościach wraz z pożywieniem. Wiadomym jest, że długotrwały niedobór jakiegokolwiek makroskładnika lub mikroskładnika może przyczynić się do negatywnych bądź patologicznych zmian w naszym organizmie.
Czy warto sięgać po suplementy i jeśli tak to jakie?
Należy pamiętać, że tylko producent odpowiada za jakość i działanie suplementów. Nie podlegają one tak restrykcyjnym przepisom jak dostępne na rynku lekarstwa. Wszystkie leki podlegają ścisłej kontroli i posiadają sterty dokumentów potwierdzających zarówno skuteczność jak i skład preparatu. Aby producent mógł wprowadzić dany suplement na rynek musi jedynie poinformować o tym Głównego Inspektora Sanitarnego. Wiele substancji i preparatów sprzedawanych jako suplementy diety pozostaje bez jakiejkolwiek kontroli, ponieważ producenci nie zgłaszają, że są one sprzedawane. Decydując się na kupno i stosowanie tego typu środków spożywczych należy pamiętać o nabywaniu ich ze sprawdzonego źródła jakim są apteki czy sklepy. Należy jednak pamiętać, że suplementy nie zastąpią nam prawidłowego, zdrowego żywienia i powinno się je stosować jedynie jako dodatek do codziennego jadłospisu. Z pożywienia nasz organizm czerpie dużo więcej korzyści niż z chemicznych odpowiedników. Obecnie większość osób prowadzi nieregularny i niezdrowy tryb życia. Społeczeństwo jest zabiegane, nie ma czasu na codzienne przygotowywanie zdrowych posiłków. W tym wypadku stosowanie suplementów może być pomocne. Należy jednak wcześniej zapoznać się z ich składem, poszukać informacji na temat działania i dawkowania lub po prostu skonsultować się z lekarzem.
A co z efektem działania suplementów? Nikt, oprócz producenta nie daje nam gwarancji satysfakcjonujących nas efektów, zwłaszcza, jeśli chodzi o temat obecnie najbardziej popularny – gubienie zbędnych kilogramów. Preparaty zawierające konkretne mikroskładniki – składniki mineralne i witaminy pomogą nam zniwelować występujące niedobory, jednak najlepszym pomysłem będzie jednak spożywanie żywności, ponieważ zwiększa się wtedy przyswajalność tego składnika.
Podsumowanie
Obecnie na rynku dostępnych jest wiele suplementów. Środki te cieszą się coraz większą popularnością, zwłaszcza te rzekomo odpowiedzialne za odchudzanie. Producenci wręcz biją się, aby zareklamować swój, jak sami twierdzą, skuteczny preparat. Należy pamiętać, że najbardziej skuteczna jest odpowiednia i dobrze zbilansowana dieta oraz wysiłek fizyczny. Omawiane preparaty mogą jedynie pomóc w uzyskaniu szczupłej sylwetki. Warto jeszcze raz podkreślić, że suplementy powinny być spożywane jedynie jako dodatek do diety a nie zastępować spożywane posiłki.s