Artykuł ten dotyczyć będzie słynnej diety Dukana. Założę się, że każdy z nas słyszał coś o tej diecie, co druga osoba zna kogoś kto ją stosował, a co piąta ją po prostu stosowała. Poniżej będzie można ogólnie dowiedzieć się na czym polega, co jest zakazane a co zalecane w diecie francuskiego Doktora, jakie niesie za sobą zagrożenia oraz czy daje efekt.
Spis treści:
1. Ogólne informacje dotyczące diety Dukana
2. Fazy diety Dukana
2.1 Pierwsza faza diety Dukana – faza uderzeniowa
2.2 Druga faza diety Dukana – faza naprzemienna
2.3 Trzecia faza diety Dukana – faza utrwalenia
2.4 Czwarta faza diety Dukana – faza stabilizacji
3. Zalety wynikające ze stosowania diety Dukana
4. Wady, czyli zagrożenia wynikające ze stosowania diety Dukana
5. Dieta Dukana a alkohol
6. Ile można schudnąć na diecie Dukana?
7. Podsumowanie
Ogólne informacje dotyczące diety Dukana
Odsetek ludzi otyłych z roku na rok gwałtownie rośnie. Wychodząc im naprzeciw francuski doktor postanawia stworzyć idealną dietę, która okazuje się bestsellerem. Już od początku swojej kariery Dukan pomógł pozbyć się nadwagi i otyłości wielu ludziom i do dziś ta metoda jest kontynuowana przy udziale książek autorskich oraz stron internetowych. Dieta Dukana, zwana także dietą białkową, została opracowana przez francuskiego doktora Pierre Dukana. Z założenia nie miała być kolejną dietą odchudzającą, lecz kuracją pozwalającą zmienić swoje dotychczasowe, złe nawyki żywieniowe dbając przy tym o swój organizm. Jej skuteczność opiera się na eliminacji kalorii pochodzących z tłuszczy, alkoholu oraz węglowodanów. Główną zasadą diety jest zwiększona podaż produktów będących źródłem białka przy jednoczesnym zminimalizowaniu produktów zawierających tłuszcze i węglowodany. Proteiny nazywane są mistrzami spalania kalorii, ponieważ nasz organizm potrzebuje największej pracy właśnie do spalania tego makroskładniku.
Fazy diety Dukana
Dieta Dukana składa się ze ściśle połączonych ze sobą czterech faz, których zadaniem jest nie tylko redukcja masy ciała osoby podejmującej kurację, ale również zmiana dotychczasowych nawyków żywieniowych i stosowanie ich do końca życia w celu utrzymania osiągniętych efektów. Wspólnym mianownikiem dla wszystkich faz oprócz produktów wysokobiałkowych jest spożywanie trzech łyżek otrębów owsianych dziennie.
Pierwsza faza diety Dukana – faza uderzeniowa
Jest to najbardziej rygorystyczna, a zarazem najkrótsza faza w diecie. Głównymi i jedynymi produktami są tutaj produkty wysokobiałkowe. Czas trwania pierwszej fazy wynosi od 2 do 7 dni, przy czym można stosować ją nawet 10 dni, ale zalecana jest wtedy konsultacja z lekarzem. Wszystko zależne jest od ilości kilogramów jakie chcemy zrzucić. Czyli jeśli chcemy schudnąć do 10 kg, faza ta powinna trwać 3 dni, jeśli 10-15 kg to 5 dni, natomiast ponad 20 kg to 7-10 dni. Oprócz tego, ze jest najkrótsza, jest również najbardziej motywującą fazą. Efekty są niemalże natychmiastowe – już po dwóch dniach można zauważyć stracony kilogram. Dukan dostrzegł tutaj efekt psychologiczny – osoba z nadwagą czy otyłością widząc drobny sukces zaledwie po kilku dniach nabierze tylko motywacji do dalszego działania. W pierwszej fazie można zrzucić 2-5 a nawet 6 kg! (wszystko zależy od czasu jej trwania). Czyż nie warto jej zatem kontynuować?
Poniżej znajduje się lista dozwolonych produktów w fazie pierwszej. Należy pamiętać, że Dukan pozwala nam spożywać posiłki tak naprawdę kiedy chcemy i jesteśmy głodni. Nie ma tutaj żadnych ograniczeń co do ilości.
CHUDE MIĘSO | wołowina (z wyjątkiem antrykotu i rozbratla, ze względu na dużą zawartość tłuszczu), cielęcina (można przygotować kotlety z kością po wcześniejszym usunięciu tłuszczu), konina (z wyjątkiem łaty). Nie wolno natomiast spożywać jagnięciny i wieprzowiny. | |
2 | PODROBY | wątroby: drobiowe, wołowe, cielęce, ozory cielęce lub wołowe (czubek), cynadry. |
3 | RYBY | wszystkie ryby, niezależnie od tego, czy są to ryby tłuste, chude, białe. Mogą być podawane w dowolnej postaci: surowe, pieczone, wędzone lub gotowane (sardynka, makrela, tuńczyk, łosoś, sola, dorsz, dorada, okoń, merlan, reja, pstrąg, miętus). Można również spożywać ryby w konserwach, ważne jednak, aby były to ryby w sosie własnym, a nie np. oleju. |
4 | OWOCE MORZA | Skorupiaki i mięczaki takie jak: krewetki, gambasy, kraby, homary, ostrygi. |
5 | DRÓB | nie należy spożywać ptaków o płaskich dziobach, czyli kaczek i gęsi. Można za to jeść pozostały drób, jednak należy spożywać go bez skóry (pod skórą znajduje się najwięcej tłuszczu). |
6 | CHUDE WĘDLINY | z zawartością tłuszczu do 4%, czyli prawdziwa chuda szynka, golonka, wędliny z indyka, kurczaka lub wieprzowe (chude). Nie należy spożywać wędzonej szynki. |
7 | JAJA | dozwolone są w każdej postaci i w dowolnej ilości. |
8 | CHUDY NABIAŁ | odtłuszczone twarożki i twarogi, serki homogenizowane, jogurty, głównie naturalne (choć można spożywać też owocowe, ale należy się ograniczyć do ilości dwóch takich jogurtów dziennie i najlepiej o niskiej zawartości cukru). |
9 | PŁYNY | dla uzyskania prawidłowego efektu diety, należy spożywać co najmniej 1,5 litra płynów dziennie. Najlepiej, jeśli będzie to nisko mineralizowana woda nie gazowana, jednak kawa, herbata, napoje i herbatki owocowe również są dozwolone. Dodatkowo można spożywać napoje typu coca-cola light i zero (warunkiem jest brak kalorii). |
10 | ŚRODKI WSPOMAGAJĄCE | do słodzenia kawy czy herbaty można użyć słodziku, do przyprawy potraw octu, tymianku, ziół, pietruszki, cebuli, szczypiorku, czosnku oraz innych przypraw, wspomagających trawienie. Musztarda jest dozwolona lecz taka bez cukru. Przyprawy dodatkowo wpływają na odczucie sytości. |
Druga faza diety Dukana – faza naprzemienna
Koniec pierwszej fazy oznacza wdrożenie naprzemiennej fazy diety Dukana, czyli fazy drugiej. Jej nazwa wynika z tego, że będziemy stosować dwóch naprzemiennie występujących diet: dieta oparta na białkach i dozwolonych warzywach oraz dieta z fazy uderzeniowej, czyli czysto proteinowa. Czas trwania tej fazy zależy indywidualnie już od nas, kończymy ją wtedy, kiedy osiągniemy naszą wymarzoną masę ciała. Dukan proponuje nam trzy rozwiązania systemu naprzemiennego diety. Pierwszy z nich jest dedykowany dla najbardziej wytrwałych – 5 na 5, czyli pięć dni fazy białkowo-warzywnej oraz kolejne pięć czysto proteinowej. Kolejny to 3 na 3 i analogiczne trzy dni fazy białkowej z warzywami i trzy dni z produktami wyłącznie wysokobiałkowe. Ostatni system jest dla najmniej wytrwałych, jest również najbardziej bezpieczny, o ile w ogóle można mówić w tej diecie o bezpieczeństwie – 1 na 1, czyli jeden dzień białkowo-warzywny i drugi białkowy.
Poniżej znajduje się lista dozwolonych warzyw w fazie naprzemiennej.
WARZYWA DOZOLONE | Bakłażan, biała kapusta, boćwina, brokuł, brukselka, cebula, cukinia, cykoria, czerwona kapusta, dynia, fasolka szparagowa, kalafior, kalarepa, koper włoski, ogórek, papryka, pieczarki, pomidory, por, roszponka, rzepa, rzodkiewka, sałata zielona, seler, soja, szparagi, szpinak | |
WARZYWA DOPUSZCZALNE | Burak, marchew | |
WARZYWA ZAKAZANE | Biała fasola, bób, ciecierzyca, groch, kukurydza, soczewica, zielony groszek, ziemniaki |
Zatrzymanie się masy ciała po włączeniu do kuracji warzyw
Czasami zdarza się tak, że po przejściu z fazy uderzeniowej do fazy naprzemiennej następuje zatrzymanie masy ciała. Dlaczego tak się dzieje?
Otóż dostarczanie pokarmów bogatych jedynie w jeden makroskładnik – białko – nie tylko powoduje utratę zgromadzonych zapasów tłuszczu, ale również usuwa dużą ilość wody, która magazynowana jest w naszym organizmie. W momencie, kiedy do naszego jadłospisu włączamy warzywa w organizmie znów zaczyna pojawiać się sztucznie usunięta woda. To z jej przyczyny pojawia się denerwującą nas stagnacja. Należy pamiętać, że w naszym organizmie dalej następuje spalanie tkanki tłuszczowej, pomimo wprowadzenia warzyw i tego, że nie jest już to tak widoczne.
Trzecia faza diety Dukana – faza utrwalenia
Po osiągnięciu wymarzonej masy ciała czas nakazów i zakazów w końcu przemija. Nie oznacza to jednak, że będzie można powrócić do starych nawyków żywieniowych sprzed diety. Należy pamiętać o tym, że bardzo łatwo jest powrócić do masy ciała sprzed kuracji i tym samym jesteśmy narażeni na efekt jo-jo. Warto wiedzieć skąd taki często występuje. Otóż organizm nasz stara się odzyskać utracone kilogramy, walczy o utracony zapas tłuszczu. Zwiększa uczucie głodu, ogranicza wydatki energetyczne, polepsza przyswajanie kalorii. To właśnie te czynniki sprawiają, że zaczynamy sięgać po większe ilości jedzenia i zaczynamy w błyskawicznym tempie przybierać na wadze. Dlatego bardzo ważne jest stosowanie się do zasad diety w fazie utrwalania.
Trzecia faza jest najdłużej trwającą fazą (nie licząc czwartej, która trwa do końca życia). Przyjmuje się, że na każdy stracony kilogram dietę utrwalającą należy stosować 10 dni. Przykładowo, jeśli osoba schudła 15 kg to faza utrwalająca powinna trwać 150 dni.
W fazie trzeciej spożywamy wszystkie produkty z poprzednich dwóch faz dodatkowo dołączając jedną porcję owoców dziennie (jednak nie banany, winogrona, czereśnie i suszone owoce ze względu na wysoką zawartość cukrów prostych), dwie kromki chleba pełnoziarnistego dziennie, dwa plastry sera żółtego dziennie oraz dowolne produkty skrobiowe dwa razy w tygodniu. I teraz wiadomość, która ucieszy wszystkich kuracjuszy – dwa razy w tygodniu można skorzystać z tak zwanej uczty, czyli dowolnie wybranego przez nas posiłku (mogą to być frytki, lody czy kotlet schabowy lub ulubione wino). Należy jednak pamiętać, że posiłki te powinny być w miarę rozciągnięte w czasie, nie mogą występować w tym samym dniu.
Żeby zminimalizować efekty uboczne dowolnych posiłków – uczt, raz w tygodniu spożywamy wyłącznie proteiny.
Czwarta faza diety Dukana – faza stabilizacji
Faza stabilizacja trwa do końca życia. Jej celem jest niedopuszczenie do masy ciała sprzed kuracji. W tej fazie odżywiamy się w zasadzie bez większych ograniczeń żywieniowych. Jedyne co się nie zmienia to fakt, że z diety nadal wykluczone są słodycze i słodkie napoje oraz zaleca się codzienne spożywanie trzech łyżek otrąb pszennych. Są one doskonałym źródłem błonnika, który nie dość że daje uczucie sytości to obniża poziom złego cholesterolu, zmniejsza stężenie glukozy we krwi po spożyciu węglowodanów oraz warunkuje prawidłowe utrzymanie masy ciała. Warunkiem koniecznym fazy stabilizacji jest stosowanie tzw. proteinowych czwartków. Jeden dzień w tygodniu – czwartek – stosujemy jadłospis z fazy uderzeniowej, czyli spożywamy produkty będące jedynie źródłem białka.
Zalety wynikające ze stosowania diety Dukana
- Główną zaletą diety jest szybki spadek masy ciała osoby walczącej ze zbędnymi kilogramami. Im większa nadwaga, otyłość tym szybciej dostrzec można efekty, ale i tym dłuższa kuracja.
- Ze względu na wysokie spożycie białka zwierzęcego i kolagenu poprawia nam się stan skóry.
- Dodatkowo z diety zostały wyeliminowane produkty wysokoprzetworzone, wszechobecne Fast foody oraz słodycze i cukry.
- Wielką zaletą tej diety jest fakt, że nie trzeba liczyć spożywanych kalorii, co niekiedy bywa bardzo uciążliwe.
- Brak efektu jo-jo. Jeśli dieta jest stosowana z zaleceniami i trwa bardzo długo, wręcz do końca życia unikamy w ten sposób efektu jo-jo.
- Przyjmowane w diecie produkty są ogólnie dostępne i nie są w wygórowanej cenie
- Brak uczucia głodu. Wszystko dzięki proteinom, które zmniejszają apetyt.
Wady, czyli zagrożenia wynikające ze stosowania diety Dukana
- Najważniejszym jest fakt, że dieta Dukana jest całkowicie sprzeczna z zasadami zdrowego odżywiania, które są rekomendowane przez wszystkie instytucje i ośrodki zajmujące się zarówno zdrowiem jak i żywieniem człowieka na świecie. Dieta francuskiego doktora nie dostarcza wystarczającej ilości zarówno węglowodanów jak i tłuszczy i zawiera zdecydowanie za dużą ilość białka.
- W diecie jest również zaburzony stosunek dostarczanego do organizmu białka zwierzęcego do roślinnego. Przyjmuje się, że stosunek ten powinien wynosi 1:1, natomiast w „kuracji” Dukana wynosi on w pierwszej fazie nawet 33:1!
- Niedobór w diecie błonnika, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz nadmiar cholesterolu pochodzącego głównie z produktów odzwierzęcych przyczynia się do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.
- Oprócz makroskładników w diecie brak jest również niektórych witamin i składników mineralnych. Największe niedobory odnotowuje się w przypadku witaminy C – z powodu braku podaży owoców, małej ilości warzyw oraz witaminy E – z braku spożywania orzechów czy olejów. Warto zwrócić uwagę na niedobór antyoksydantów; β-karotenu, polifenoli znajdujących się w owocach i warzywach, odpowiedzialnych za wzmacnianie odporności oraz za walkę z wolnymi rodnikami, zapobiegając przy tym różnym chorobom cywilizacyjnym.
- W wyniku niemalże całkowitej eliminacji węglowodanów nasz organizm jest zmuszony do czerpania energii z innych dostarczanych źródeł, przede wszystkim z tłuszczy. W takim przypadku powstają ciała ketonowe w wyniku spalania tłuszczy, a ich nadmierna kumulacja prowadzi do wzrostu kwasowości krwi nazywanej jako kwasica ketonowa. Nieleczona kwasica ketonowa może doprowadzić do śpiączki i jest stanem bezpośredniego zagrożenia naszego życia!
- Niska podaż błonnika wiąże się z zaparciami oraz sprzyja rozwój nowotworu jelita grubego.
- Duże spożycie produktów wysokobiałkowych może prowadzić do niewydolności nerek. Dieta Dukana, która zawiera nadmierną ilość białka skutkuje zwiększonym wytwarzaniem amoniaku i mocznika, co znacznie obciąża nerki, zwłaszcza u osób, które gdzie narząd ten jest już uszkodzony.
- Zwiększona podaż produktów zwierzęcych powoduje wzrost ilości cholesterolu frakcji LDL, tak zwanego „złego” cholesterolu, co w konsekwencji może skutkować rozwojem miażdżycy.
- Przy długotrwałym zakwaszającym stanie organizmu, spowodowanym dietą ubogą w węglowodany, a bogatą w białko może wzrosnąć ryzyko rozwoju dny moczanowej – choroby prowadzącej do zapalenia stawów.
- Komórki nerwowe u osób będących długotrwale na dietach wysokobiałkowych przestają funkcjonować prawidłowo, co w efekcie powoduje osłabienie pamięci, koncentracji i spostrzegawczości.
- Jak wiadomo nadmiar białka w diecie to wzmożona praca nerek a co za tym idzie niebezpieczna utrata wapnia z kośćca. To z kolei może przyczynić się do osteoporozy.
- Oprócz zagrożeń zdrowotnych dieta niesie za sobą naukę złych nawyków żywieniowych.
- Brak urozmaicenia w diecie sprawia, że znacznie trudniej jest nam na niej wytrwać do końca.
- Monotonia diety często prowadzi do jej przerwania i efektu jo-jo.
Dieta Dukana a alkohol
W pierwszych dwóch fazach zakazane jest jakiekolwiek spożywanie napojów alkoholowych, nie ważne czy to jest piwo, wino czy czysty alkohol. Wynika to z faktu, że organizm jest już bardzo obciążony przez nadmierne ilości spożywanego białka oraz niedobór innych makroskładników. Narządy takie jak nerki i wątroba pracują już na wysokich obrotach, więc alkohol dodatkowo obciążyłby wątrobę. Napoje procentowe są również zabronione ze względu na ich wysoką kaloryczność, która przyczyniłaby się do opóźnienia efektów rygorystycznej kuracji. Dopiero trzecia faza pozwala na wprowadzenie alkoholu jedynie w ramach opisanej po wyżej uczty, czyli maksymalnie dwa razy w tygodniu. W czwartej fazie możemy normalnie spożywać napoje procentowe, jednak należy pamiętać o ich obciążającym organizm działaniu oraz o tym, że są wysokokaloryczne.
Ile można schudnąć na diecie Dukana?
Tak naprawdę nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi. Uwarunkowane jest to indywidualnie od tego ile chcemy schudnąć. To właśnie czas trwania fazy drugiej definiował będzie nam ilość zrzuconych kilogramów, ponieważ na tej fazie jesteśmy dopóki nie osiągniemy naszej wymarzonej sylwetki. Może to być 5 kg, a może nawet i 40 kg!
Podsumowanie
Podsumowując, dieta Dukana stanowi duże zagrożenie dla organizmu człowieka. Jej zasady i olbrzymia restrykcja powodują nie tylko stratę zbędnych kilogramów, ale olbrzymie ubytki w naszym organizmie, zwłaszcza przez pierwsze dwie fazy. Przed przystąpieniem do kuracji francuskiego lekarza dobrze byłoby zatem głęboko się zastanowić czy warto ryzykować zdrowiem i fatalnym samopoczuciem, aby zrzucić zbędne kilogramy i niestety prawdopodobnie zyskać je z powrotem z powodu jej przerwania lub nawrotu do dawnych nawyków żywieniowych.
Podkreślę, że jedynie prawidłowo zbilansowana dieta, ułożona przez wykwalifikowanego dietetyka nie doprowadzi do zwiększonej podatności na choroby i dodatkowo pozwoli zgubić niechciany przez nas tłuszczyk